Het nationale handbalteam van Amerika gaat naar het WK. Een diepgaand interview met Mark Ortega
Onlangs is het Amerikaanse Nationale Heren Handbalteam uitgenodigd om deel te nemen aan het Wereldkampioenschap. Normaal gesproken zou dit nieuws geen grote impact hebben op HV KRAS/Volendam, maar dit seizoen is het wat dichterbij door onze Amerikaanse trainer Mark Ortega en handbalspelers Alex Binderis en Christine Mansour.
Hoeveel wedstrijden gaat de USA winnen op het WK 2021?
"De USA heeft nog nooit een wedstrijd gewonnen op het WK. Ik voorspel dat we er dit keer minstens twee zullen winnen, maar het belangrijkste is dat we onze groei als handbalteam en als land zullen laten zien.”
Team USA mag meedoen aan het WK. Onze achterban weet hier niet veel van. Vertel ons over de reis?
"De handbalsport in Amerika is ontzettend klein, nog. Het is een slapende reus met name vanwege de ongeloofelijke hoeveelheid top athleten die er zijn in het land. De afgelopen drie tot vier jaar heeft Team USA een aantal grote sprongen gemaakt. Dit komt door een combinatie van verschillende factoren. Dankzij de nieuwe International Handball Federation (IHF) developing Nations Tournaments hebben de laatste paar USA jeugdteams meerdere successen geboekt op het internationale podium. Het USA jongens jeugdteam heeft zich de afgelopen vier jaar zelfs op eigen kracht gekwalificeerd voor de finale van dit toernooi, wat weer heeft geleid tot de kwalificatie van het jeugdteam voor het Wereldkampioenschap onder-19 in Spanje in 2019. Er is tevens een nieuw programma ontwikkeld waarbij de Amerikaanse handballers (zowel mannen als vrouwen) geplaatst worden bij clubs op hoog niveau in Europa. FCH (Forum Club Handbal) is dit programma gestart met een selectief groepje. Deze spelers worden gesubsideerd om te spelen of te coachen in Europa. Op dit moment bestaat de groep uit 10 atleten en een coach. Zo dragen de IHF, FCH en EHF (Europese Handbal Federatie) allemaal een steentje bij om USA Handbal te zien ontwikkelen. Het is duidelijk te zien dat wij, Team USA, op weg zijn om onze nationale teams naar een hoger niveau te brengen. Het is geweldig om deze nieuwe ontwikkeling te zien. HV KRAS/Volendam zag deze ontwikkelingen als een van de eerste als een kans en is gelijk aan boord gesprongen. Het is geweldig om te werken met een club die niet bang is voor iets abnormaals binnen de handbalwereld en daarbij is het natuurlijk ook zo dat de club wel het netwerk, vaardigheden en overzicht moet hebben om zoiets dergelijks te kunnen verwezenlijken."
Wat is jouw rol bij HV KRAS/Volendam en voor Team USA en hoe werkt deze combinatie?
"Mijn rol bij HV KRAS/Volendam is een combinatie tussen het creëren van een stabiele basis voor het dameshandbal voor HV KRAS/Volendam en tegelijkertijd het werken aan de ontwikkeling van het Team USA. De combinatie met mijn rol als trainer/coach van het eerste damesteam is ten eerste een geweldige uitdaging voor mij en ten tweede geniet ik elke dag. Maar daarbij ben ik ontzettend dankbaar op de manier waarop de club mij helpt. Ze geven mij voldoende ruimte en verantwoording om mijn dagelijkse werk te kunnen combineren met mijn functies in America. Ik ben daar namelijk flink betrokken met het voorduwen van de bond en de sport. De afgelopen zes jaar ben ik bijvoorbeeld assistent bondscoach geweest. Zo heb ik ook de afgelopen vijf jaar gewerkt als fulltime residentiecoach in Auburn, Alabama, waar ik het voorrecht heb gehad om samen te werken met de vijfvoudige Olympiër Javier Garcia Cuesta. Dit programma is vergelijkbaar qua idee aan de handbalacademie in Papendal. De meeste spelers in het programma waren alleen zij-instromers in de sport. Vaak na succesvolle carrieres in college American Football of basketbal stappen de atleten pas in. Ty Reed is een van die spelers, die ook op proef is geweest in Volendam vorig jaar. Hij begon als American Football speler en stapte toen in na zijn collegetijd in bij ons programma in Auburn. Hij koos toen niet voor Volendam maar speelt nu bij Flensburg. Verder mocht ik me ook bemoeien met spelers van hoog niveau, vaak met twee nationaliteiten. Ik rekruteerde ze voor het Amerikaanse nationale team, wat niet eenvoudig is kan ik je vertellen. Meestal moest alles met zonder enige financiering en toch binnen halen. Soms lukt het. Soms niet. Maar wanneer het lukte is het geweldig. Spelers zoals Ian Hueter, Patrick Hueter en Domajoj Srsenhebben mijn verhaal gehoord over wat het Amerikaanse nationale team kan doen en het is geweldig om te zien dat ze een kans krijgen om deel te nemen aan een WK in het begin van hun carrière. Deze spelers hebben dus twee nationaliteiten en spelen, of hebben gespeeld in, de topcompetities in Europa.”
Team USA en HV KRAS/Volendam lijken geen logische match te zijn? Of is die er wel?
"HV KRAS/Volendam en Team USA lijken eigenlijk heel veel op elkaar, vooral wat betreft het niveau van de spelers en de vaardigheden nodig om te coachen. Ik zie KRAS/Volendam als een club in opkomst in de competitie en de club probeert spelers op diverse vaardigheidsniveaus te ontwikkelen. Dat is eigenlijk net als onze nationale teamprogramma's in Amerika. Coaches van handbal in Amerika worden niet beschouwd als het hoogste niveau ter wereld. Het is te begrijpen als je moet werken met wisselende samenstellingen van spelersgropen met allerlei vaardigheidsniveaus en mindsets. Hetzelfde geldt denk ik ook voor HV KRAS/Volendam. Dit is een opkomende club met grote verschillen in niveau en mentaliteit tussen de spelers. Als trainer werk ik altijd aan de ontwikkeling van het op dat moment aanwezige talent. Dat is een andere manier van impact creëren en vaardigheidssets verbeteren dan wanneer je gewoon prof-spelers ‘koopt’. HV KRAS/Volendam heeft zowel amateurs als hoogopgeleide talenten en terugkerende toppers. Je moet dus weten hoe je ze individueel kunt bereiken om ze uiteindelijk als team het maximale eruit te halen. Ik moet zeggen dat ik dankbaar ben voor het werk van HV KRAS/Volendam. Ze hebben deze kans voor mij mogelijk gemaakt. Je moet buiten de kaders kunnen kijken om een Amerikaan zo'n kans te geven. Het zegt veel over hun richting en visie als club en het is iets om trots op te zijn als KRAS/Volendammer. Om het programma en de impact voor Team USA te verbreden, hebben we eigenlijk meer clubs nodig die bereid, en in staat zijn, om te faciliteren zoals HV KRAS/Volendam dat doet. Uiteindelijk verwacht ik dat de investering van HV KRAS/Volendam de club in de toekomst een unieke positie gaat geven binnen de handbalwereld. Vroeger had je de beroemde Holland-America lijn vanuit Rotterdam. Misschien wordt het dit keer Volendam - Amerika. Waar ik ook trots op ben is dat de club mij geholpen heeft om mijn IHF Master Coaching Cursus via de Spaanse Bond af te ronden. In februari ga ik dus mijn EHF Master Coaching diploma halen en dus mijn pro-licentie in ontvangst nemen. Met deze EHF-licentie ben ik de eerste in Amerika geboren coach die de benodigde licentie heeft om pro-teams en nationale teams te mogen coachen bij officiële competities van EHF en IHF. Ik ben hier nu al erg trots op.”
Alex Binderis zit ook bij HV KRAS/Volendam. Kun je ons iets over hem vertellen?
“Alex heeft een uniek verhaal. Als jongere speler nam hij deel aan enkele ontwikkelingsprogramma’s van het Zweedse nationale team, waar hij woonde als Zweed met Amerikaanse paspoort. Alex en zijn familie hebben altijd het Amerikaanse nationale team gevolgd en op 19-jarige leeftijd besloot Alex samen met zijn broer Max voor Team USA te gaan in plaats van Zweden. Beiden broeres hebben dan ook recentelijk met succes meegedaan aan de IHF Developing Nations Tournament. Alex werd vorig jaar uitgenodigd om deel te nemen aan het FCH-programma en KRAS/Volendam gaf hiervoor de toestemming en nu speelt hij voor Hans van Dijk, echt gaaf. Na vele jaren in verschillende Zweedse teams te hebben gespeeld, vervult Alex niet alleen nu zijn droom om in het buitenland te spelen, maar ook de droom van zijn vader om een carriere te proberen te maken als professionele handballer en in europese competities te spelen.”
We nemen aan dat je ook enige invloed hebt gehad op de komst van Christine Mansour?
"We hebben haar dit jaar kunnen uitnodigen om bij HV KRAS/Volendam te komen trainen en mee te doen met de damesteams. Het interessante aan Christine is dat ze nog nooit eerder indoor handbal heeft gespeeld; Christine is echter de beste beachhandbalspeler van Team USA en haar potentieel is enorm. Zelfs tijdens de huidige coronasituatie maakt Christine enorme stappen om een betere allround handbalster te worden. Ik verwacht dat ze, wanneer we weer mogen beginnen, een belangrijke rol zal spelen. Opnieuw denkt HV KRAS/Volendam out-of-the-box en krijgt de club het voor elkaar. Een geweldige ontwikkeling voor Team USA."
Wat is jouw richting en drive voor handbal?
"Handbal is de afgelopen 17 jaar een belangrijk onderdeel van mijn persoonlijke ontwikkeling geweest. Voor onze sport moet je altijd veel opofferen in het leven. Ik heb dit zelf als professionele speler geleerd onder andere in Amerika, Egypte, Noorwegen, waar ik gespeeld heb. En in de basis verwacht ik deze mentaliteit ook van mijn spelers. Tijdens mijn carrière besefte ik ook dat het belangrijk is om altijd een plek te vinden waar je beter wordt, het liefst met mensen die beter zijn dan jij zelf. Je moet continu op de proef gesteld worden en jezelf inzetten om beter te worden. Mijn vrouw en onze twee kinderen zijn naar Volendam verhuisd als onderdeel van onze opoffering en inzet voor mijn doel om een betere coach en vertegenwoordiger van USA handbal te worden.”
Wat zijn je plannen voor de toekomst?
"Onlangs heb ik ontslag genomen als assistent bondscoach van de heren om me te concentreren op, mijn rol bij KRAS/Volendam en mijn nieuwe taak in de Amerikaanse bond als vertegenwoordiger van athleten in het raad van bestuur. Dit is trouwens allemaal recent gebeurd. Ik besloot dit mede omdat ik zie wat er allemaal in het management van KRAS/Volendam gebeurt en welke impact dat heeft. Deze inzichten hebben me geinspireerd om dat voorbeeld te volgen te proberen een grotere stap te kunnen zetten in de ontwikkeling van Team USA. Dit keer niet op het veld maar juist op management- politieke -en bestuur rollen. Mijn doel in mijn nieuwe rol is om alle atleten, mannen en vrouwen, op weg te helpen naar succes. Dit is een rol die lang nodig is geweest binnen de VS, omdat Amerikaanse atleten geen contactpersoon hebben waar ze naartoe kunnen gaan, wat hun speelniveau ook is. En ik zou graag die persoon willen worden. Ik wil nieuwe programma's ontwikkelen, vergelijkbaar met ons programma bij HV KRAS/Volendam waar Amerikanen kansen krijgen. Dit zou atleten meer mogelijkheden geven om te kunnen spelen en zich te ontwikkelen."
Atleten eerst, lijkt je boodschap te zijn, klopt dat?
"Ja, als hoofdtrainer in de Nederlandse dames topcompetitie opent zich nu een nieuwe en brede weg van ontwikkeling voor coaching vanuit die gedachte. Als Amerikaanse coach in Europa zullen veel ogen op mij gericht zijn, en die aandacht zal de VS weer helpen om meer mogelijkheden te krijgen voor athleten. Ik hoop dat mijn pad meer atleten en coaches inspiratie zal geven om hun handbaldoelen te blijven nastreven. Christine, Alex en ik hebben een geweldige situatie in Volendam, en we hebben bewezen dat het mogelijk is voor Amerikanen. We hopen dat we kunnen blijven bijdragen aan de ontwikkeling en succesvol houden van het programma van HV KRAS/Volendam – onze ideeën over leven en handbal zijn echt vergelijkbaar. Ik hoop op een mooie lange toekomst samen. We zijn ook druk bezig geweest om bij te dragen aan het ontwikkelen van nieuwe handballers over de hele wereld via mijn persoonlijke YouTube-kanaal. Ik richt me hierbij vooral op een specifieke demografische groep van volwassenen die nog nooit eerder handbal heeft gespeeld, maar die graag over de sport wil leren. Natuurlijk maken we hiervoor gebruik van de spelers bij HV KRAS/Volendam en ze staan er natuurlijk goed op! Check de link: https://www.youtube.com/watch?v=xoeQucS7Uv
